Monitor:
ogólna nazwa jednego z urządzeń wyjścia do bezpośredniej komunikacji operatora z komputerem. Zadaniem monitora jest natychmiastowa wizualizacja wyników pracy komputera.
Obecnie używane monitory to ekrany komputerowe, obsługiwane przez komputer zwykle za pośrednictwem karty graficznej.
Od około 2005 roku rynek zdominowały monitory LCD. W najtańszych modelach sygnał jest nadal przesyłany analogowo przez złącze D-Sub. Bardziej bogato wyposażone modele posiadają gniazda cyfrowe, takie jak DVI, HDMI, DisplayPort, pozwalające uzyskać znacznie lepszą jakość obrazu i wyższe rozdzielczości
Klawiatura:
uporządkowany zestaw klawiszy służący do ręcznego sterowania urządzeniem lub ręcznego wprowadzania danych.
W zależności od spełnianej funkcji klawiatura zawiera różnego rodzaju
klawisze – alfabetyczne, cyfrowe, znaków specjalnych, funkcji
specjalnych, o znaczeniu definiowanym przez użytkownika.
Na klawiaturze komputerowej każde naciśnięcie lub puszczenie klawisza powoduje wysłanie sygnału
do komputera. Każdy klawisz ma przypisaną własną parę sygnałów, zwanych
„scancode”. Od pewnego czasu na rynku dostępne są klawiatury
bezprzewodowe stosujące do komunikacji z komputerem podczerwień (musi być kontakt klawiatury z odbiornikiem sygnału) oraz fale radiowe (mogą to być znaczne odległości ok. 5 m). Najnowszym trendem jest łączenie klawiatur za pomocą standardu Bluetooth
Mysz:
urządzenie wskazujące używane podczas pracy z interfejsem graficznym systemu komputerowego.
Mysz umożliwia poruszanie kursorem po ekranie
monitora poprzez przesuwanie jej po powierzchni płaskiej. Mysz
odczytuje zmianę swojego położenia względem podłoża i wysyła ją w formie
danych cyfrowych
do komputera, który dokonuje odpowiedniej zmiany położenia kursora na
ekranie. Najczęściej wyposażona jest w dwa przyciski i kółko do
przewijania ekranu, które może również pełnić rolę trzeciego przycisku.
- Najstarszym typem myszy jest mysz mechaniczna. W urządzeniu tym
wykorzystuje się metalową (ciężką) kulkę pokrytą gumą (substancją o
dużym współczynniku tarcia
względem większości materiałów) oraz system rolek. Kulka pod wpływem
tarcia o powierzchnię, po której przesuwamy mysz, obraca się i powoduje
obrót dwóch prostopadle umieszczonych rolek. Ruch ten jest
interpretowany elektronicznie. Rolki poruszają talerzyki o pewnej
(najczęściej 32 lub 36) liczbie otworów rozłożonych równo na brzegu
talerzyka. Obrót talerzyka powoduje przecinanie strumienia światła
(podczerwieni), który odbierany jest przez czujnik.
- Nowszym rozwiązaniem jest tzw. mysz optyczna. W podstawie takiej myszy
zainstalowana jest jedna lub więcej diod elektroluminescencyjnych
oświetlających powierzchnię pod myszą, soczewka ogniskująca oraz matryca CCD. Mysz tego typu posiada także specjalizowany procesor DSP (zazwyczaj zintegrowany z matrycą) służący do analizowania względnych zmian w położeniu mocno powiększonego obrazu powierzchni.
- Mysz laserowa:
Jednym z najnowszych rozwiązań jest zastosowanie diody laserowej zamiast diod świecących, co jeszcze bardziej podnosi rozdzielczość myszy, a tym samym jej czułość.
Projektor:
urządzenie optyczne służące do wyświetlania na ekranie projekcyjnym nieruchomego lub ruchomego obrazu.
Projektor składa się ze źródła światła i układu optycznego
formującego wiązkę światła. Nowoczesne rzutniki projekcyjne,
wyświetlające obrazy używają równoległej wiązki światła jako nośnika
obrazu.
Dzięki rozbieżności strumienia światła oraz umieszczaniu przedmiotu blisko źródła światła, uzyskuje się znaczne powiększenie obrazu na ekranie.
Projektory komputerowe głównie stosowane do wyświetlenia filmów odtwarzanych
przez komputer lub komputerowych prezentacji. Projektory komputerowe
oparte są na dwóch technologiach LCD i DLP.
Projektory LCD
Kolorowy obraz jest tworzony przez matrycę LCD (tak samo jak w monitorach LCD), następnie przez układ optyczny jest rzutowany na ścianę lub specjalny ekran.
Projektory DLP
Światło z lampy pada na zestaw sterowalnych miniaturowych luster. W
ten sposób jest tworzony obraz monochromatyczny (z odcieniami szarości).
Następnie obraz przechodzi przez filtr koloru i jest rzucany na ekran. W
tańszych rozwiązaniach filtry kolorów znajdują się na szybko wirującym
kole, i kolorowy obraz powstaje przez zmianę matrycy luster
zsynchronizowaną z aktualnym filtrem). Jeżeli synchronizacja obrazu z
filtrem nie jest idealna to powstaje efekt tęczy.
W droższych rozwiązaniach są trzy matryce luster, każda dostaje inny
kolor a następnie obraz jest rzutowany przez trzy soczewki na ekran,
gdzie łączy się i powstaje pełna paleta barw.
Patrz: Kino domowe.
Drukarka:
urządzenie współpracujące z komputerem,
służące do przenoszenia danego tekstu, obrazu na różne nośniki druku
(papier, folia, płótno itp). Niektóre drukarki potrafią również pracować
bez komputera, np. drukować zdjęcia wykonane cyfrowym aparatem fotograficznym (po podłączeniu go do drukarki lub po włożeniu karty pamięci z zapisanymi zdjęciami do wbudowanego w drukarkę slotu).
Mianem drukarki określa się też sterownik w systemie operacyjnym,
natomiast samo urządzenie określane jest jako urządzenie drukujące.
- Drukarka igłowa drukarka mozaikowa – niegdyś najpopularniejszy typ drukarek. Wykorzystują do drukowania
taśmę barwiącą podobną do tej stosowanej w maszynach do pisania. Ich
główną zaletą są niskie koszty eksploatacji i możliwość drukowania kilku
kopii na papierze samokopiującym; do dziś często używana jest do druku
faktur itp.; najczęściej spotykane są głowice 9- i 24-igłowe, istnieją
także drukarki wielogłowicowe (każda głowica drukuje fragment wiersza
- Drukarka atramentowa – najpopularniejszy obecnie typ drukarek. Drukuje poprzez umieszczanie na papierze bardzo małych (od kilku do kilkudziesięciu pikolitrów)
kropli specjalnie spreparowanego atramentu do drukowania. Praktycznie
wszystkie dzisiejsze drukarki atramentowe umożliwiają druk w kolorze.
Stosowany jest atrament w czterech kolorach: cyjan, magenta (ciemny
róż), żółty i czarny (model CMYK).
Ponadto w niektórych drukarkach można stosować specjalne tusze
"fotograficzne" (są one nieco jaśniejsze niż standardowe i lepiej oddają
barwy przy drukowaniu zdjęć) oraz inne dodatkowe kolory.
- Drukarka laserowa: drukuje poprzez umieszczanie na papierze cząstek tonera. Zasada
działania drukarek laserowych jest bardzo podobna do działania
kserokopiarek. Wałek selenowy jest elektryzowany, następnie naświetlany
światłem laserowym (lub diod LED).
Przez to miejsca naświetlone tracą swój ładunek elektryczny i nie
przyciągają cząsteczek tonera. Następnie toner z wałka przenoszony jest
na papier. Na końcu prowadzony jest proces utrwalania wydruku. Karta
papieru przechodzi przez fuser – utrwalacz termiczny, gdzie toner jest rozgrzewany i wprasowywany w kartkę papieru.
Skaner:
urządzenie
służące do przebiegowego odczytywania: obrazu, kodu paskowego lub
magnetycznego, fal radiowych itp. do formy elektronicznej (najczęściej
cyfrowej). Skaner przeszukuje kolejne pasma informacji odczytując je lub
rejestrując. Nie jest to więc zwykły czytnik, a czytnik krokowy (np.
skaner obrazu nie rejestruje całego obrazu w jednej chwili jak aparat
fotograficzny, a zamiast tego rejestruje kolejne linie obrazu - dlatego
głowica czytająca skanera przesuwa się lub skanowane medium pod nią).
Nazwa skanera jako czytnika przebiegowego, często przenoszona jest na
czytniki nieprzebiegowe (np. elektroniczne)
- Skaner optyczny w komputerach to peryferyjne urządzenie
wejściowe umożliwiające przetworzenie statycznego obrazu rzeczywistego
obiektu (np. kartka papieru, powierzchnia ziemi, siatkówka ludzkiego
oka) do postaci cyfrowej, w celu dalszej obróbki komputerowej. Skanery
optyczne stosuje się w celu przygotowania do obróbki graficznej obrazu (
DTP ),
rozpoznawania pisma, w systemach zabezpieczeń i kontroli dostępu,
archiwizacji dokumentów i zbiorów starodruków, badaniach naukowych,
medycznych itd.
Skanery optyczne kodów kreskowych są powszechnie stosowane w szeroko pojętej logistyce
do szybkiego i automatycznego odczytywania informacji o produktach.
Najczęściej spotykane są w kasach sklepowych, magazynach części
zamiennych a także w kasach pocztowych (odczytywanie informacji z
rachunków) czy w bibliotekach (identyfikacja książek i klientów).
Czytniki te posiadają głowice odczytujące informację zapisaną zwykle na
pasku magnetycznym. W ten sposób są zapisane informacje np. na
większości kart płatniczych.
Czytnik odczytuje informacje zapisane w obiekcie poprzez bezpośredni
styk z układem w obiekcie. W ten sposób jest między innymi realizowana
autoryzacja użytkownika komputera przy pomocy karty elektronicznej.
Czytnik drogą radiową (RFID)
odczytuje informacje zapisane w obiekcie. Zwykle zasięg takiego
czytnika wynosi kilka do kilkunastu centymetrów, choć popularne są także
czytniki o zasięgu kilkudziesięciu centymetrów. Ze względu na wygodę
użytkowania coraz częściej zastępują rozwiązania oparte na czytnikach
magnetycznych np. w systemach kontroli dostępu.
Pojęcie skaner radiowy
odnosi się również do szerokopasmowych odbiorników sygnałów radiowych,
służących głównie do nasłuchu wszelkich informacji przesyłanych drogą
radiową (zwłaszcza analogowego przekazu głosowego).
Ploter:
komputerowe
urządzenie peryferyjne, służące do pracy z dużymi płaskimi
powierzchniami, mogące nanosić obrazy, wycinać wzory, grawerować itp.
Ploterów używają głównie graficy komputerowi, poligrafowie i architekci
Wyróżnia się następujące rodzaje ploterów:
ze względu na prowadzenie papieru oraz ze względu na zastosowanie:
W ploterach typu
płaskiego pióro porusza się ponad płasko położonym papierem (lub innym materiałem)
Pióro zamocowane jest na pionowej belce, po której porusza się za pomocą
silnika krokowego, co zapewnia ruch w osi pionowej. Cała belka porusza
się z kolei wzdłuż osi poziomej nad całą powierzchnią papieru, również z
użyciem silnika krokowego. W ploterach płaskich ważne jest zwrócenie
uwagi na naciąg linek prowadzących pióro jak i na poślizgi silników,
mogących wywołać niedokładność kreśleń
W ploterach typu
bębnowego pióro porusza się jedynie powyżej osi bębna w linii prostej, bęben zapewnia ruch papieru.
Budowa i sposób zamocowania pióra przypomina budową ploter płaski,
jednak z tą różnicą iż belka na której zamontowane jest pióro jest
nieruchoma. Ruch w kierunku prostopadłym do ruchu pióra zapewnia bęben,
który jest poruszany za pomocą silników krokowych.
sterowane komputerowo urządzenie drukujące. Jest rodzajem plotera wyposażonego w głowicę z tuszem lub atramentem, umożliwiającą druk zarówno grafiki wektorowej, jak i rastrowej
na dowolnych płaskich powierzchniach. Głowice są tego samego typu, co w
drukarkach atramentowych, i mogą być stosowane do nanoszenia podobnej
ilości kolorów podstawowych, a także innych substancji, np.
zabezpieczających.
Plotery atramentowe są najczęściej typu bębnowego, gdzie materiał
może być w postaci arkusza lub wstęgi, głowica przesuwa się wzdłuż osi
bębna (oś X) a ruch w osi Y uzyskiwany jest poprzez przesuw
zadrukowywanego podłoża
sterowane komputerowo urządzenie grawerujące
w materiałach twardych (metale, szkło, tworzywa sztuczne, drewno). Mogą
one być dwuwymiarowe (głowica porusza się tylko w osi X i Y) lub
trójwymiarowe (głowica porusza się również w osi Z czyli można
grawerować na różne głębokości).
Plotery grawerujące stosowane są np. do grawerowania napisów, tworzenia matryc, wykonywania drobnych detali.
sterowane komputerowo
urządzenie tnące, służące do nacinania lub wycinania kształtów w
arkuszach miękkich materiałów. Działa na zasadzie głowicy wyposażonej w
ostrze, która przesuwa się nad powierzchnią wycinanego materiału.
Można wyróżnić plotery płaskie
– do arkuszy ograniczonej wielkości, ułożonych na płaskiej powierzchni,
gdzie głowica przesuwa się nad powierzchnią wzdłuż dwu osi X i Y, oraz plotery bębnowe
(rolkowe) – do arkuszy o większej powierzchni oraz materiałów w postaci
wstęgi, w których rolka przesuwa materiał (oś Y) a głowica przesuwa się
wzdłuż osi bębna (oś X). Większą dokładność cięcia uzyskuje się w
ploterach płaskich, jednak obecnie plotery rolkowe dorównują im w
większości zastosowań
Kamera internetowa:
kamera cyfrowa, podłączana bezpośrednio do komputera, zazwyczaj za pomocą złącza USB. Kamera może transmitować obrazy statyczne (co pewien czas, zwany czasem odświeżania, przesyła pojedynczy obraz) lub transmisja może odbywać się w sposób ciągły (tzw. streaming cams). Najprostsze modele oparte są na tańszej matrycy CMOS,
o niewielkich rozmiarach, rozdzielczości 640x480 pikseli i przydadzą
się użytkownikom mało wymagającym i mającym niezbyt wydajne łącze
internetowe. Przeważnie spełniają swoje zadania, ale jakość obrazu,
wykonanie i szybkość działania pozostawiają wiele do życzenia. W
słabszym oświetleniu pracuje wyraźnie gorzej. Coraz częściej spotyka się
modele pracujące z prędkością 30 klatek/s, w rozdzielczości 800x600 pikseli.
Kamery internetowe wykorzystuje się często także do nagrywania amatorskich filmów.
Joystick:
od joy – zabawa, stick – patyk, drążek) – urządzenie wejścia
komputera
, manipulator służący do sterowania ruchem obiektów na ekranie. W podstawowej wersji zbudowany z wychylnego drążka zamocowanego na podstawce, którego przechylenie w odpowiednim kierunku powoduje stosowną reakcję sterowanego obiektu, oraz w przyciski uruchamiające przypisane im działania i dodatkowe funkcje sterujące, znajdujące się na podstawce i samym drążku.
